Onderstaande foto's en aanvullende toelichting m.b.t. een Smit Lastrafo type LT 10 en een Smit-Alternarc kregen wij in september 2010 van John van Mook uit Wieringen waarvoor onze dank.
Aangetrokken door de bruisende activiteit rond de Zuiderzee werken emigreerde zijn grootvader van Limburg naar Wieringen (toen nog een eiland).
Hij kocht daar een oude boomgaard met een boerderij een bouwde die om tot smederij. Hij was één van de eerste die in Nederland gietijzer kon lassen en gloeiwerk deed. Zijn vader zette dit bedrijf succesvol voort en het werd een smederij annex metaalconstructie- en installatiebedrijf waarin de LT 10 ' s (rond 1928 aangeschaft) en de Alternarc tot ca. de eeuwwisseling nog volop hun trouwe diensten bewezen. John ( geb.ca. 1972 ) heeft hier zelf nog mee gelast. Deze trafo's zijn dus door maar liefst drie generaties Van Mook gebruikt en volgens John werken ze nog steeds.
LT 10
Schema van een LT9/LT10 uit 1949.
De Smit-Alternarc lastransformator
De Smit-Alternarc die John van Mook thuis heeft staan is een zeer speciale lastransformator. Onderstaand artikel vond ik in een Amerikaans tijdschrift uit 1925. Alternarc was dus gewoon een Amerikaans merk lastransformator. De Smit-Alternarc moet dus een samenwerkingsproject zijn uit het prille begin toen Smit begon met het fabriceren van las transformatoren (1926).
Lees meer...
Betreft de afdeling Wikkelarij van Willem Smit & Co's Transformatorenfabriek NV. Onderstaande foto dateerd uit 1915 en is daarmee de oudste actiefoto van een medewerker in de in de Wikkelarij. Achter de rug van de man achter de wikkelbank staan twee haspels in hun respectieve jukken. Deze haspels zijn het product van Smit Draad en dat is daarmee de oudste foto van materiaal uit de Draadfabriek die ik tot nu toe heb gevonden. De mogelijkheid bestaat dat in die tijd een deel van de spoelen in de Draadfabriek werden gemaakt, maar we weten dat niet zeker. Het boek waaruit deze foto komt heeft als datum 1919, maar de foto komt uit 1915, deze stond namelijk samen met nog een andere foto in een artikel van Th. Rosskopf dat hij schreef in de Ingenieur (1915).
Rudo Hermsen
Wikkelen van een laagspanningsspoel Willem Smit & Co's Transformatorenfabriek (wikkelarij Transformatorenfabriek 1919). Bron: Het Transformatorenboek T.13 (Smit Nijmegen Historisch Genootschap).
Het wikkelen van een laagspanningsspoel, we zouden het nu een laagspannings wikkeling noemen. Het gaat hier waarschijnlijk om een wikkeling van een 220/ 3^0,5 V voor een 20 kVA Transformator. Opvallend is de zgn. trafohygiene, het gelijktijdig wikkelen met twee paralellen kabels en de ruimte besparende vorm van de wikkeling, een ovaal en geen cirkel. Sind 2007 wordt na vele decennia de cirkelvormige doorsnede als ideaal te hebben beschouwd weer volop geëxperimenteerd met ovalen.
Op de achtergrond lijken twee verwarmings elementen tegen de muur bevestigd te zijn. Een ARBO maatregel of zorg voor vochtvrije (papier) isolatie van de wikkeling ? De haspels zijn reeds voorzien van een remmechanisme. De wikkelbank heeft een los opgestelde electromotor net of deze er later aangeplakt is. Gezien de kabels die uit de grond komen is het onduidelijk of deze motor bedoeld was voor de aandrijving van de wikkelbank of voor iets anders.
Gezicht in de laagspanningswikkelarij van Willem Smit & Co's Transformatorenfabriek N.V. in 1915. Bron: De ingenieur 1915.
Erik de Vries
Reacties mogelijk gemaakt door CComment