Contact gegevens:
Stichting Willem Smit Historie Nijmegen
Binnenvaart 15
6642 CT Beuningen (Gelderland)
E-mail: info@willemsmithistorie.nl
Mobiel: 06 19009274
KvK nummer: 58361855
ANBI erkend.
Laatst bijgewerkt
Laatste nieuws
Portabele zoeklicht systemen (projecteurs) voor het Nederlandse leger (1890 - 1920)
- Gegevens
- Geschreven door Rudo Hermsen
- Categorie: Smit Slikkerveer
- Hits: 8040
Een zoeklicht is een draaibare schijnwerper die een sterk geconcentreerde lichtbundel geeft. Een zoeklicht wordt gebruikt om 's avonds en 's nachts iets op te sporen, te zoeken naar een bepaald object. De scheepvaart gebruikt ook zoeklichten om gemakkelijker ergens aan te meren of een te varen vaargeul of -route te beschijnen.
Smit Slikkerveer had tussen 1885 en 1900 al veel ervaring opgedaan met het maken van zoeklichten, hoofdzakelijk voor de scheepvaart, vuurtorens en brandweer. Deze werden gevoed door (stoom) dynamo's die men zelf fabriceerde. Rond die tijd kreeg men ook opdrachten van het Nederlandse leger om verplaatsbare zoeklicht systemen te maken op terreinen waar geen elektriciteit voorhanden was. Dus werden er wagens gemaakt met daarop een dynamo agregaat waarmee het zoeklicht gevoed werd en portabel gebruikt kon worden. Toepassingen waren natuurlijk om speciaal om bij nacht vijandelijke vliegtuigen te signaleren, het zoeken naar gewonden op het slagveld enz. In 1905 werden voor het eerst portabele zoeklichten gebruikt in de Russisch Japanse oorlog. De eerste portabele zoeklicht systemen werden door een soldaat of per paard voortbewogen, pas veel later gebeurde dit met legertrucks. Onderstaande foto's laten zoeklicht systemen zien, ingebouwd in een kar die in het prille begin werden voortgetrokken door paarden of door een soldaat en later door een militair voertuig.
 met dynamo van W. Smit & Co.jpg "Klik om te vergroten")
Een Spyker 90 cm S.S. dynamo wagen (enkel – of dubbelmast) met dynamo van Smit Slikkerveer en een Spyker motor (1890-1920). Bron: collectie legermuseum Delft.
Lees meer: Portabele zoeklicht systemen (projecteurs) voor het Nederlandse leger (1890 - 1920)
Schrijf reactie (0 Reacties)Elektrische verlichting Nederlands Indië (Tandjong Priok 1894) door Willem Smit
- Gegevens
- Geschreven door R.Hermsen
- Categorie: Smit Slikkerveer
- Hits: 56132
In 1893 kreeg Willem Smit de opdracht van het ministerie van Koloniën om de bestaande elektrische verlichting van de haven bij Tandjong Priok in het voormalige Nederlands Indië, flink uit te breiden en te moderniseren. Dit was een project van formaat. Aanleiding daarvoor was de avonddienst die werd ingevoerd op de spoorlijn Batavia - Priok en de ontstane behoefte aan elektrische verlichting. Tandjong Priok werd daarmee (in die tijd) één van de modernste havens ter wereld.
De eerste elektrische verlichting, 30 booglampen en 24 gloeilichten werden 10 jaar daarvoor aangebracht door Siemens & Halske. Willem Smit had een project uitgewerkt waarbij de oude lampen werden gecombineerd met een nieuw systeem van Smit Slikkerveer.
Onlangs vond ik in een oud document van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs voor Nederlands Indië gedetailleerde informatie met schema's en tekeningen terug, die ik in dit artikel verwerkt heb.
Beproeving van de installatie voor Tandjong Priok 1894
216 booglampen
Willem Smit leverde de voor die tijd het enorme aantal van 186 booglampen (9 en 4.5 ampère) en 60 gloeilampen van 16 N.K.
Lees meer: Elektrische verlichting Nederlands Indië (Tandjong Priok 1894) door Willem Smit
Schrijf reactie (0 Reacties)1886 - Willem Smit pioniert met elektrische verlichting in de Barbarossa ruïne (Valkhof Nijmegen) gefotografeert door Wilhelm Ivens
- Gegevens
- Geschreven door R.Hermsen
- Categorie: Smit Slikkerveer
- Hits: 14579
Willem Benjamin Smit begon in juli 1886 met proeven om de elektrische straatverlichting in Nijmegen van de grond te krijgen. Op 04 juli 1886 had hij vanuit de gasfabriek een kabel gelegd naar het Valkhof, om precies te zijn naar de Barbarossa ruïne. Daar had hij tussen twee bomen een elektrische booglamp opgehangen, omdat daar toevallig een jaarlijks terugkerend concert plaats vond. Tot mijn grote verbazing kwam ik onlangs een foto tegen, gemaakt bij de Barbarossa ruïne in Nijmegen door Wilhelm Ivens, een van de bekendste fotografen van zijn tijd en grootvader van de zeer bekende cineast Joris Ivens. Verder was hij hof fotograaf van H.M. de Koningin Weduwe der Nederlanden (Emma).
Bron: Boek Wilhelm Ivens (1849 - 1904) Nijmeegs fotograaf. Foto's Wilhelm Ivens.
Willem Smit verlicht station Venlo met booglampen (1889)
- Gegevens
- Geschreven door Rudo Hermsen
- Categorie: Smit Slikkerveer
- Hits: 15805
In 1889 werd station Venlo I (1865-1944) elektrisch verlicht met booglampen door Willem Benjamin Smit. Enkele jaren daarvoor (1886) had hij al ervaring op gedaan met 25 booglampen aangedreven door stoom dynamo's bij station Amsterdam. Na dit project (1890) was station Roosendaal aan de beurt.
Vòòr 1900 waren er in Nederland maar 3 bedrijven die dit soort elektrische installaties konden uitvoeren en Willem Smit was daarvan de enige zonder buitenlandse knowhow. Op onderstaande foto uit 1895 zien we dit mooie stationsgebouw en aan de rechterkant hangend aan de brug zien we één van de booglampen die Smit had geplaatst. Een unieke foto van een verloren stukje geschiedenis. In het tijdschrift "de ingenieur" van 1889 werd de compound dynamo die Willem Smit gebruikte kort beschreven.
Station Venlo I tussen 1889 en 1902, bron: Utrechts Archief
Lees meer: Willem Smit verlicht station Venlo met booglampen (1889)
Schrijf reactie (2 Reacties)Historische nieuwsflits
De eerste stoom-dynamo's van Smit Slikkerveer (1885)
Stoom-dynamo's, ter voortbrenging van elektrisch licht, vervaardigd door Willem Smit & Co.,te Slikkeveer.
Stoom-dynamo, ter voortbrenging van elektrisch licht, Willem Smit & Co., te Slikkerveer.
Klik op de afbeelding voor een vergroting.
Voor het welslagen van een goede elektrische verlichting is in de eerste plaats een goede beweegkracht noodzakelijk. Alleen met een regelmatige drijfkracht is regelmatig licht te verkrijgen. De toepassing van accumulatoren om een elektrischen stroom van onregelmatigheden in de beweging van den motor te zuiveren, is slechts ten deele juist, aangezien de daarmede gepaarde grootere onderhoudskosten het gebruik er van niet raadzaam maken.
Tot de motoren, die wij ten dienste van het elektrisch licht kennen, behooren in hoofdzaak stoommachines, gasmachines en waterwielen of turbines. Stoommachines zijn voorzeker het meest in toepassing, ofschoon gasmachines en waterwielen onder bijzondere omstandigheden boven het gebruik van stoom te verkiezen zijn. Gaskracht is doelmatig voor kleine krachten en huishoudeljke toepassingen, terwijl waterkracht bijna alle gewenschte voordeelen aanbiedt; maar zoolang men er niet in geslaagd is, deze kracht bij onze rivieren daartoe doelmatig ten nutte te maken, evenmin als voor onze gewone windmolens, en het gebruik er van gevolgeljk alleen bij watervallen of buitengewoon snelvlietende, ingesloten stroomen kan plaats vinden, komt de aanwendig van waterkracht nog weinig voor. Aldus bepalen wij ons hier tot eenige beschouwingen over het gebruik van stoommachines voor de voortbrenging van elektrisch licht.
De eischen, die men aan een voor dat doel geschikte stoommachine behoort te stellen, zijn: zekerheid van werken, regelmatige gang, zuinig verbruik van brandstof en weinig ruimte innemend. Dynamo's maken in den regel van 1000 tot 1500 wentelingen per minuuut, zoodat hierdoor een overbrenging van een gewoon loopende stoommachine, 't zij met een riem, snaren, wrijvings- of kamraderen noodzakelijk wordt. Om dit te voorkomen, kwamen de zoogenaamde rotary-machines in gebruik, welke met dezelfde snelheid als de dynamo's werken en derhalve daaraan direct konden verbonden worden; terwijl men er tegenwoordig meer en meer begint toe over te gaan, om zoowel de dynamo als de stoommachine op matige snelheid te gebruiken en daarbij eveneens de twee werktuigen aan elkander direct te verbinden in den geest als bijna alle centrifugaalpompen van niet te kleine afmeting. Nu bestaat de moeielijk daarin, om van deze toepassingen naar gelang van omstandigheden het juiste gebruik te maken. In fabrieken, waar van de aanwezige drijfkracht gebruik moet worden gemaakt, hangt de plaatsing en de wijze van drijven der elektrische toestellen geheel af van lokale toestanden; als men echter voor afzonderlijke drijfkracht te zorgen heeft, is weinig plaatsruimte bijna altijd een eerste vereischte. In groote steden is de plaats somtijds kostbaarder dan de machine, die er op staat; aan boord van stoombooten, welke tegenwoordig bijna alle tot het gebruik van elektrisch licht overgaan (de Engelsche marine besteedde dezer dagen voor 43 harer oorlogschepen de elektrische verlichting aan) is er evenmin ruimte over. 't Is immers een natuurlijk gevolg van de zaak zelf; waar veel menschen zijn, is veel licht noodig en juist daar is de grond kostbaar en besproken.
De firma Willem Smit & Co., fabrikanten te Slikkerveer, hebben dezer dagen hun nieuw type van stoom-dynamo volgens bovenstaande afbeelding in den handel gebracht, waarvan de eersten zullen dienen voor de verlichting der cellulaire gevangenissen te 's Hage, Arnhem en Breda. Deze soort van stoom-dynamo's maken aanspraak op de volgende voordeelen: zekerheid van werken, regelmatige gang, geen krachtverlies door riemen-transmissie, weinig ruimte innemend en ofschoon minder zuinig in kolenverbruik dan compound of condenseerende machines, even zuinig werkend als een gewone hoogdruk-machine en veel zuiniger dan de zoogenaamde rotary-machines. Het nadeel dezer stoom-dynamo's is echter, dat ze kostbaarder zijn dan de dynamo's van de gewone soort met riementransmissie en als zoodanig in de gewone industrie niet zoo spoedig ingang zullen vinden. In plaats van een liggende stoommachine wordt deze er ook in een staanden vorm op toegepast, b.v. aan boord van stoomschepen.
Deze stoom-dynamo's kunnen in verschillende grootte worden gemaakt van af 50 tot 1000 lichten en hooger. Die volgens de afbeelding geeft een stroom van 200 ampères bij 50 volts, bij een snelheid van 300 wentlingen per minuut, hetgeen gelijk staat met 300 lampen van 12 kaarsen. Deze snelheid wordt gelijkmatig gehouden door een gevoeligen regulateur. Ten einde bijzondere besparing van brandstof te bevorderen, is het raadzaam hooge stoomspanning aan te wenden van ongeveer 8 à 10 atmosfeer overdruk, ten einde meer van de uitzetting van den stoom te kunnen profiteeren; evenwel zijn, bij het gebruik van de meer algemeen toegepaste stoomspanning van 5 atmosfeer, de werking en het kolenverbruik ook geheel bevredigend. Aan boord van een stoomschip is het meerdere kolenverbruik voor zijn elektrische verlichting proefondervindelijk gebleken nauwelijks waarneembaar te zijn. Vele verbeteringen, waaronder voornamelijk de vermindering van aanleg- en exploitatie-kosten waarborgen daar de meer algemeene toepassing van het elektrisch licht.
Het zal den schrijver dezer regelen, waarit het bestaan eener nieuwe, zeer belangrijke industrie in ons eigen land blijkt, aangenaam zijn door volgende mededeelingen de bewijzen te kunnen geven, dat zij zich vorspoedig ontwikkelt en met de buitenlandsche gunstig kan wedijveren.
Overgenomen van "De Natuur", Populair Geïllustreerd Maandschrift, gewijd aan de natuurkundige wetenschappen en hare toepassingen.
15 Juli 1885 - 5e jaargang.
Schrijf reactie (0 Reacties)Menukaart salonrader stoomboot "de Merwede 1" van Fop Smit (1887) update
In 1883 kreeg Willem Smit een opdracht van zijn oom Fop Smit om salon-rader stoomboot "de Merwede 1" van elektrische verlichting te voorzien. Willem kreeg het voor elkaar (Swann-gloeilampen aangedreven door een gramme-dynamo) en daarmee was het de eerste boot in Nederland met een lichtinstallatie.
Originele foto van de salonrader stoomboot "de Merwede I" uit het archief van Brush Ridderkerk, klik op de foto om te vergroten.
Onlangs stuurde Gabriëlle van Klaveren mij een digitale scan van prachtige menukaart uit 1887 die gebruikt werd op bovenstaande salonrader stoomboot Merwede I. Duidelijk te zien is dat de menukaart bedoeld was voor de welgestelden uit die tijd, alleen met prijzen waarvoor je nu nog geen hamburger kunt kopen bij een fast-food restaurant. (klik op de foto om te vergroten).
Prachtige handgeschreven menukaart uit 31-07-1887. Bron: Gabriëlle van Klaveren
De salonrader stoomboot "De Merwede I".
De inrichting van de Merwede 1
Een blik vanuit een salonrader stoomboot van Fop Smit
Enkele foto's van een "nieuwer" type salonrader stoomboot van Fop Smit.
Bron: Nieuws van den dag : 17-02-1883
De eerste gloeilicht serie-dynamo van 55 V gemaakt voor de Merwede 1 in 1883. Deze machine heeft jarenlang gestaan bij de Technische Hogeschool in Delft. Nu is hij te zien in het kleine maar zeer interessante bedrijfsmuseum van Brush HMA te Ridderkerk.
Met dank aan: Gabriëlle van Klaveren voor de prachtige menukaart.
Bron: Jubileumboek Smit Slikkerveer/ oude film Dordrecht
Schrijf reactie (0 Reacties)-
Uitgelicht
130 jaar elektriciteit in Nederland (Kinderdijk 1886 - 2016)
Op 19-04-2016 was het precies 130 jaar geleden dat de eerste openbare elektriciteitscentrale van...
130 jaar elektrische straatverlichting in Nederland (Nijmegen 1886 - 2016)
Op 01-07-2016 was het exact 130 jaar geleden dat de elektrische straatverlichting in Nijmegen in...
90 jaar radio Malabar - eerste radiotelegrafie-verbinding (1923 - 2013)
Op zondag 5 mei 2013 was het precies 90 jaar geleden dat de radiotelegrafieverbinding tussen Nederland en...
Dansen in schuilkelders bij Willem Smit & Co's Transformatoren fabriek (1940-1945) Johanna Wycoff-de Wilde
Begin 2010 vond ik bij toeval de website "Dancinginbombshelters.com" en zag de beschrijving van een dagboek...
Smit Slikkerveer op de Wereld tentoonstelling in Parijs (1900)
Wereldtentoonstelling Parijs 1900Van 15 april tot 19 november 1900 werd de Wereldtentoonstelling in...
Technische ontwikkeling van Transformatoren (1885-2013)
De voorbije tijden en het prille begin, 1885..1916 Voor de beeldvorming over de technische...