"Laschcursus en lasch demonstraties" + biografie Ir. W. Gerritsen (1895-1969)

Nadat directeur Thomas Rosskopf in 1924 de eerste elektrische lastransformator van Nederland had ontworpen werd het elektrisch lassen een 'hot' item. Iedereen wilde deze nieuwe manier van lassen leren. Willem Smit & Co's  afdeling "laschtechniek" sprong daar handig op in en introduceerden door het hele land demonstraties en cursussen, de zogenaamde  'lasch-demonstraties' en 'laschcursussen'.

Hiervoor werd in veel verschillende kranten geadverteerd zoals : NRC, Leidsche Courant, De Eemlander, Gelderlander enz.  Een van de cursusleiders, Ir. W.Gerritsen zijn we al vaker tegen gekomen. Hij was een ingenieur van Willem Smit die zich tussen 1925 en 1930 verdiept had in deze toen nieuwe manier van lassen, "het electrisch laschen". Hij hielp directeur Rosskopf met het ontwikkelen van het eerste prototype van de elektrische lastransformator. Later schreef Gerritsen nog een groot aantal cursus boeken over deze nieuwe manier van lassen. Vorig jaar ontving ik van een familielid een aantal boeken geschreven door deze ingenieur.

Op de middelste foto van de drie uit 1932 zien we  Ir. W. Gerritsen staan met bril naast de man met de bolhoed. Hij is aandachtig toeschouwer tijdens de sportwedstrijden bij Smit (touwtrekken) Op 03-07-1969 overleed dhr. Gerritsen op 74 jarige leeftijd. Lees hieronder een memoriam en een korte biografie.

BIOGRAFIE

Lees meer

De nettransformator en de energietransitie

De energie huishouding van een gemiddeld gezin: verleden - heden - toekomst

Bron: Pixabay (free of copyrights)

Een “gemiddeld” gezin is heden ten dage aangesloten op het aardgas om het huis te kunnen verwarmen en het warme water voor het douchen. De elektriciteit wordt gebruikt voor verlichting, tv en koken en de auto loopt op benzine. Je ziet: Een “gemiddeld” gezin heeft nu drie energiestromen tot zijn beschikking op elk moment van de dag en de opslag van de energie is geen probleem. (zie fig 1). In de nabije toekomst zal dat veranderen en zal er nog zeer waarschijnlijk maar één energiestroom zijn, namelijk de elektriciteit. De huisaansluiting zal dan standaard driefasig zijn. Indien het “gemiddelde” gezin zo overstapt door een warmtepomp te installeren voor verwarming en warm water en men de benzine auto inruilt voor een elektrische auto, dan zal dat grote consequenties hebben voor het elektriciteitsnet en voor de transformator in het bijzonder.

Het “gemiddelde” gezin zal het jaarverbruik zien toenemen van 3000 kWh naar 8300 kWh, dus bijna een verdrievoudiging (zie fig 2). Bij deze vereenvoudigde berekening is trouwens uitgegaan van 100% rendement ( dus geen energieverliezen ), geen verandering in levensstijl en geen extra isolatiemaatregelen aan de woning. Het piekverbruik zal daarentegen veel meer toenemen. In de winter leveren de zonnepanelen nagenoeg geen energie, de warmtepomp draait op vol vermogen en de accu van de auto moet dan ook nog opgeladen worden. In de zomervakantie, op een niet te hete dag, leveren de zonnepanelen veel energie, de meeste auto’s zijn in het buitenland en de warmtevraag is beperkt en de warmtepomp staat dan ook niet in de airco-stand. Er is dus geen piekverbruik, maar een pieklevering. Er is echter nog geen opslagmedium die het teveel aan elektrische energie opslaat voor een tijdstip dat de vraag hoog is, tenzij men daarvoor de accu van de auto’s (niet alleen van je eigen auto maar misschien ook die van de buren) wil gaan gebruiken.

Lees meer

Biografie professor Clarence Feldmann (1867-1941)

Professor dr. ing. Clarence Feldmann werd op 14 januari 1867 te New-York geboren en was van Duits-Joodse afkomst. Hij ontving zijn opleiding in Duitsland. Van 1883 tot 1885 studeerde hij aan de Königlich Bayerische Industrieschule te Neurenberg, van 1885 tot 1888 aan de Technische Hogeschool te Darmstadt, waar toen een afdeling voor elektrotechniek was ingesteld. Hij behoorde daarmee tot de eerste generatie academisch geschoolde elektrotechnici. De elektrotechniek was op dat moment nog een wereld van pioniers. 

Tijdens zijn studie Elektrotechniek in Darmstadt vond de jonge Feldmann veel inspiratie bij zijn hoogleraar, Professor Erasmus Kittler. Rond 1885 was er weinig bekend over wisselstroom. De theorievorming rond de gelijkstroom was al veel verder en de algemene opinie in die tijd was dat gelijkstroom het zou gaan winnen van wisselstroom. Tijdens de studie van Feldmann schreef Kittler een prijsvraag uit om de huidige meetmethoden voor wisselstroom te onderzoeken en te verbeteren. Clarence Feldmann won deze prijsvraag. Dit zou zijn verdere loopbaan voor een belangrijk deel bepalen. In 1888 slaagde Feldmann met lof en werd hij voor een jaar lang de assistent van Kittler. 

Na zijn studie werkte Feldmann dertien jaar in elektrotechnische industrie, onder andere in Hongarije bij transformatorproducent Ganz & co in Boedapest (1889). Bij Ganz werkte hij mee aan de ontwikkeling van transformatoren, meetinstrumenten, wisselstroommachines en elektriciteitsnetten (voor verlichtingstoepassingen). In 1890 stapte Feldmann over naar Helios Aktiengesellschaft für elektrische Beleuchtung und Telegraphenbau in Duitsland. Bij Helios een producent van elektriciteitscentrales, zette Feldmann zijn werk voort in de bouw en het ontwerp van elektriciteitsnetten. Zijn industriële carrière verliep maar moeizaam, omdat hij zich erg beperkt zag in zijn mogelijkheden om zich te ontwikkelen en te experimenteren met nieuwe technologieën. Feldmann voelde zich bij Helios op een gegeven moment meer handelsreiziger dan elektrotechnicus en ging daarom het onderwijs in. In 1902 werd Feldmann privaat docent aan de Technische Hochschule in Darmstadt.

Professor Feldmann zien we rechts achteraan - staande vierde van rechts met bolhoed en snor- bij de aanleg van elektriciteitskabels voor het G.E.B. in Den Haag (1905).

Lees meer

De eerste medewerkers van Smit Transformatoren (1913)

De eerste (38) medewerkers

In 1900 werd door Willem Smit de eerste transformator in Nederland ontworpen. Vanaf die tijd ging de transformator geleidelijk in productie, maar door de opkomst van de elektriciteitscentrales en de steeds groter wordende vraag werd in 1907 de jonge ingenieur Thomas Rosskopf aangenomen om deze afdeling te gaan leiden. Rosskopf was vanaf 1907 tot 1913 de baas van de transformatorenfabricage in Slikkerveer.

De vraag naar transformatoren steeg net als de vraag naar generatoren en elektromotoren. Uiteindelijk was er geen ruimte meer om nog een transformator te maken en stapte Rosskopf naar directeur Willem Smit met het verzoek de transformatoren hal uit te breiden. Hij had veel meer ruimte nodig. Willem had een voorkeur voor de generatorenfabricage, dus stelde hij voor om elders een geschikte locatie te vinden. Dit werd uiteindelijk Nijmegen, vooral ook omdat het gemeentebestuur graag mee werkte aan dit verzoek. Er was flinke werkloosheid en ruimte genoeg voor nog meer industrie in Nijmegen. Daarnaast lag Nijmegen uitermate gunstig aan het water, de fabriekslocatie lag aan het spoor en een groeimarkt (Duitsland) om de hoek.

Thomas Rosskopf in zijn Slikkerveer tijd waar hij nog de baas van de transformatorenafdeling is. Hij is hier excursieleider van het KIVI (Koninklijk Instituut van Ingenieurs) bij de fabriek in Slikkerveer (1911) Bron: collectie Rudo Hermsen

 Bron: Archief Smit Transformatoren

Lees meer